شهرستان بانه

شهرستان بانه

این شهر درغرب ایران وبا زبان کردی وگویش سورانی.سنی مذهب وپیروامام شافعی.

مابین شهرهای سردشت وبوکان ازآذربایجان غربی وسقزومریوان از استان کردستان وچوارتا وپینجوین از کردستان عراق همسایه میباشد.در20کیلومتری مرزعراق واقع شده.

طبق آمارسال 1390 شمسی جمعیت بانه 80هزاروحومه آن40هزارنفوس میباشد.وارتفاع آن ازسطح دریا1554مترمیباشد.

تاریخچه بانه

نام قدیمی بانه به روژیا آفتابگردان میباشد.که صبح زود نورخورشید به آن میزد.بعدها به دلیل تغیر مکان به جای بلندتر به بانه تغیر یافت.

1-یکی از آثارباستانی بانه سنگ قبرهای نقاشی شده قبرستان روستای نمشیر میباشد.

2-براساس تاریخ بانه 1400سال پیش هرقل یا (هراکلیوس)امپراطور رم برای جنگ با ایران پس ازتصرف شهرزور درکردستان عراق.برای حمله به همدان از بانه گذر کرده ویک هفته در اینجا مانده است.

3-همچنان در سده 13شمسی باحمله اعراب به ایران به فرماندهی سعدبن ابی وقاص در بانه طایفه ای زرتشتی بنام قه قو بوده که سپاه اسلام را برای اولین بار شکست داده است.وآثارقلعه آنها درمابین روستاهای سیوچ وشه رگه مانده اند.

4-هلاکو خان 750 سال پیش مصادف با 640شمسی.برای حمله به بغداد.ازبانه به هولیر حمله برد.وبرای اولین نتوانست بر مردم اربیل فایق آید.وسکه هایی از دوران حکومت او یا ایلخانان در بانه بجا مانده است.

5-در دوران صفویه 500سال پیش .مقارن با1250شمسی.حراست ازمرزهای غرب ازخوی تا کرمانشاه برعهده فرمانروایان بانه بود.که به دستور نادرشاه افشار به آنها سلطان میگفتند.

6-ومسترریچ باستان شناس انگلیسی درسال 1820م.190سال پیش براساس سفری که به بانه داشته .ازظلم حاکم وقت بنام نوراللاه سلطان با اخذمالیات فراوان از مردم فقیرنوشته هایی دارد.

7-درسال 1300شمسی براثرمهاجرت یهودیان به اقسام نقاط خاورمیانه دربانه دو اقلیت یهودی با 40خانوار وجود داشتند.که بیشتر به زرگری وبازرگانی مشغول بودند.ومردم بانه ازرفتار آنها به نیکی یاد میکنند.که درسال 1328بااستقلال اسراییل برمیگردند به وطن خود.

8-شهربانه دوبار سوخته باراول پیش ازجنگ جهانی اول وباردوم 1323 توسط محمدرشیدخان داروخانی یا بانه ای به نظری دیگر.که مخالف حکومت رضا شاه بود.ونمیخواست بانه دست دولت بیافتد.البته به احترام شخصیتها وریش سفیدان منطقه منزل بزرگان ومسجد شهر سالم ماندند.وهمچنین درسال 1320نیز دچارقحطی وگرانی وبیماری طاعون شده است.

آب وهوا

بانه تقریبا دارای 130چشمه بزرگ و127کانی کوچک میباشد.

ودمای هوا تا 38درجه زیر صفر می آید.

ازبزرگان وشخصیتهای ادبی بانه

ادبی

1-پروفسور عبدالله سمیعی

1-مامه قادر بهرامی:روستای ترخان آباد.نویسنده ورئیس آموزش وپرورش بانه

2-ابراهیم یونسی.:نویسنده مترجم ومحقق

3-عطا نهایی:رمان نویس ومترجم

4-فرخ نعمت پور:رمان نویس ومترجم

5-دکتر رئوف توکلی:نویسنده ومترجم

6-حاج ملا محمدعزیزی برده رش:نویسنده ومحقق مذهبی

7-رحمت الله علایی:مترجم وفوق لیسانس جامعه شناسی ولیسانس زبان.

طبابت

1-مرحوم حاج محمد رفاعی:پزشک تجربی

2-دکترخالدرحمانی:متخصص قلب

3-دکترسیف اللاه فاتحی:متخصص جراح عمومی

4-دکتررئوف صالحپور:متخصص کلیه

5-دکتر عبدالقادر کهزادی:متخصص قلب وگوارش

6-دکتراحمد عزیزپور

7-شاهرخ گلی:دندانساز تجربی

اساتید

1-نجم الدین جباری:استاد دانشگاه مترجم ونویسنده

2-طاهرسرحدی:استاد دانشگاه مترجم

هنری

1-بهمن قبادی:کارگردان

2-قادر ماله دومی:حه یران بیژ(گونه ای آواز محلی)

ورزشی

1-ابراهیم فولادی:قهرمان مبارزه آزادجهان در یونان

منبع وبلاگ پرژال : http://parajal-baneh.blogfa.com